دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسوي پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆقا ەلدەگى ەپيدەميولوگيالىق احۋالدىڭ ءۇش ستسەناريى جايلى باياندادى.

بۇگىن توقاەۆتىڭ توراعالىعىمەن كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنا قارسى ءىس-قيمىل شارالارى بويىنشا كەڭەس ءوتتى. دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسوي ەلدەگى سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدى جانە ۆاكتسيناتسيا تۋرالى باياندادى، سونداي-اق قازاقستانداعى پاندەمياعا قاتىستى ءۇش بولجام ايتتى.

الەمدە COVID-19 اۋرۋى مەن ءولىم-جىتىم بويىنشا جاعداي شيەلەنىسە ءتۇستى. بۇگىندە الەمنىڭ 221 ەلىندە 129 ميلليوننان اسا كۆي جاعدايى تىركەلگەن، اۋرۋشاڭدىقتىڭ ءوسۋى – 0،5. 2،8 ميلليوننان اسا ادام قايتىس بولدى، ءولىم كورسەتكىشى 2،2 پايىز. 2021 جىلدىڭ قاڭتارىندا سىرقاتتانۋشىلىقتىڭ جالپى الەمدىك ستاتيستيكاسى ازداپ تومەندەگەننەن كەيىن، اقپاننان باستاپ تۇراقتى ءوسۋ ءۇردىسى بايقالدى.

"جالپى رەسپۋبليكا بويىنشا بيىل ءناۋرىز-ساۋىر ايلارىندا اۋرۋدىڭ ناقتى بولجامى تۋرا كەلدى. سوڭعى 10 كۇندە رەسپۋبليكادا كۆي جۇقتىرعان 15 156 ادام تىركەلدى، ناۋرىزدىڭ باسىمەن سالىستىرعاندا سىرقاتتانۋشىلىق دەڭگەيى 2 ەسە ءوستى، اسىرەسە، الماتى، نۇر-سۇلتان قالالارىندا، الماتى، اقتوبە، اتىراۋ، قاراعاندى، باتىس قازاقستان وبلىسىندا ناۋقاس سانى كوپ"، - دەدى تسوي.

1 ساۋىردەگى جاعداي بويىنشا كۆي جۇقتىرعان ناۋقاستارعا مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋ ءۇشىن رەسپۋبليكادا 25 893 توسەك-ورىن بار، 258 ينفەكتسيالىق ستاتسيونار تارتىلعان. ونىڭ 33 پايىزىندا ناۋقاستار جاتىر. رەانيماتسيالىق توسەك-ورىن سانى - 2394.

"ناۋرىزدا دا ءولىم-جىتىمنىڭ ءوسۋى بايقالادى، كۆي-دەن 288 ناۋقاس قايتىس بولدى، ونىڭ ىشىندە سوڭعى 2 اپتادا ءولىم-جىتىم 2،7 ەسە ءوستى. ناۋرىز ايىنداعى ءولىم-جىتىمنىڭ 74 پايىزى 4 وڭىردە - الماتى قالاسى، نۇر-سۇلتان قالاسى، باتىس قازاقستان جانە قاراعاندى وبلىستارىندا بولعان"، - دەدى مينيستر.

وڭىرلەردە ينفەكتسيالىق ورىن رەزەرۆى 51 مىڭ توسەك، جۇمىس ىستەپ تۇرعان ينفەكتسيالىق ستاتسيونارلاردىڭ جۇكتەمەسى 70 پايىزعا جەتكەن كەزدە رەزەرۆتىك وبەكتىلەر تارتىلادى، بۇل رەتتە جوسپارلى مامانداندىرىلعان مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋ جالعاسادى.

مينيسترلىك وڭىردەگى ءاربىر مەديتسينالىق ۇيىمداعى توسەك قورىنىڭ پايدالانىلۋىن مونيتورينگ جۇرگىزۋدىڭ ەلەكتروندىق جۇيەسىن ازىرلەگەن، بۇل قوسىمشا ستاتسيونارلاردىڭ ۋاقتىلى ارەكەت ەتۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى.

سونىمەن قاتار، كۆي-گە تەستىلەۋ زەرتحانالارىنىڭ قۋاتىن ارتتىرۋ بويىنشا جۇمىس جالعاسىپ جاتىر.

بۇگىندە كۆي تەستىلەۋدى 154 زەرتحانا جۇزەگە اسىرادى، تەستىلەۋدىڭ جالپى قۋاتى تاۋلىگىنە 112 مىڭ تەستتى قۇرايدى. بارلىق زەرتحانالار، سونىڭ ىشىندە جەكە زەرتحانالار بىرىكتىرىلدى، بۇل Covid-19 ءۇشىن پتر تەستىلەۋ ناتيجەلەرىنىڭ ءبىرىڭعاي دەرەكقورىن قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەردى. تسوي ۆيرۋستىڭ تارالۋ جىلدامدىعى ۆيرۋس گەنومىنداعى وزگەرىستەرمەن بايلانىستى ەكەنىن ايتتى.

جاڭا مۋتاتسيالاردى انىقتاۋ ماقساتىندا ءبىز تۇراقتى نەگىزدە رەسپۋبليكا اۋماعىنداعى كۆي شتاممدارىنا گەنەتيكالىق زەرتتەۋ جۇرگىزەمىز. ناۋرىزدا 265 گەنوتيپ زەرتتەلدى، ونىڭ 12 ۇلگىسىندە بريتاندىقتارعا تيەسىلى ۆيرۋس انىقتالدى، ونىڭ ء8-ى يمپورتتالعان. بۇل شتاممنىڭ اينالىمى الماتى، نۇر-سۇلتان قالالارىندا جانە اقتوبە وبلىسىندا انىقتالدى. سونداي-اق، الماتى قالاسىندا "وڭتۇستىك افريكا" شتامىنىڭ اينالىمى بەلگىلەنگەن. سونىمەن قاتار، ناۋرىز ايىنان باستاپ بۇكىل الەمدە ءۇش شتاممنىڭ ىقتيمال مۋتاتسياسىن انىقتاۋدىڭ ەكسپرەسس ءادىسى جۇرگىزىلىپ جاتىر.

357 ۇلگى زەرتتەلدى، ونىڭ ىشىندە 13 ءوڭىردىڭ 87 سىناماسىندا "ۇلىبريتانيالىق" جانە "وڭتۇستىكافريكالىق" شتامدارعا ءتان ىقتيمال مۋتاتسيا انىقتالدى.

"قاسىم-جومارت كەمەلۇلى، ءسىزدىڭ تاپسىرماڭىزعا سايكەس، 2021 جىلعى 1 اقپاننان باستاپ كۆي-گە قارسى ۆاكتسيناتسيالاۋ باستالدى. ۆاكتسيناتسيا الدىمەن كۆي-مەن كۇرەسىپ جۇرگەن ماماندارعا سالىندى. بۇل تاكتيكا الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە قولدانىلادى. 2 اي وتكەن سوڭ، كۆي-گە قارسى ۆاكتسيناتسيا ءوزىنىڭ تيىمدىلىگى مەن قاۋىپسىزدىگىن كورسەتتى، سونداي-اق حالىق اراسىندا سەنىمدى ارتتىردى. 1 ساۋىردەگى جاعداي بويىنشا 300 مىڭ ازاماتقا ۆاكتسيناتسيانىڭ قولجەتىمدىلىگى قامتاماسىز ەتىلدى. ءساۋىر ايىنىڭ ىشىندە رەسەيلىك ۆاكتسينانىڭ قوسىمشا 2 ميلليوننان اسا دوزاسىنان جەتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتىڭ سوڭىنا دەيىن 6 ميلليونعا جۋىق قازاقستاندىقتى ۆاكتسيناتسيالاۋ جوسپارلانعان"، - دەدى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ باسشىسى.

ۆاكتسينانىڭ بۇل كولەمى كۆي-گە قارسى ۆاكتسيناتسيالاۋعا جاتاتىن كونتينگەنتتى جانە وتەۋسىز نەگىزدە بارلىق نيەت بىلدىرۋشىلەرگە ۆاكتسيناتسيانىڭ قولجەتىمدىلىگىن بارىنشا كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. مينيستر سونداي-اق، قازاقستاندا اۋقىمدى ۆاكتسيناتسيا جۇرگىزۋ تاجىريبەسى بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بۇعان دەيىن ەلدە ءبىر ايدا 2 ميلليوننان اسا ازامات تۇماۋعا قارسى ۆاكتسيناتسيالاندى.

ەل اۋماعىندا انىقتالعان مۋتاتسيالانعان شتاممداردى ەسكەرە وتىرىپ، ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ بولجامى جاڭارعان. وسىلايشا، پەسسيميستىك ستسەناري بويىنشا 2021 جىلدىڭ ءساۋىر-ماۋسىمىندا تىركەلگەن جاعدايلاردىڭ سانى شامامەن 370 مىڭ ادام بولادى، 190 مىڭى اۋرۋحاناعا جاتادى.

ەكىنشى رەاليستىك ستسەناري بويىنشا 2021 جىلدىڭ ءساۋىر-ماۋسىمىندا تىركەلگەن جاعدايلاردىڭ بولجامدى سانى شامامەن 250 مىڭ ادام بولادى، 127 مىڭى اۋرۋحاناعا جاتادى.

وپتيميستىك ستسەناري بويىنشا 2021 جىلدىڭ ءساۋىر-ماۋسىمىندا تىركەلگەن جاعدايلاردىڭ سانى شامامەن 140 مىڭ ادام بولىپ، 71 مىڭىن اۋرۋحاناعا جاتقىزۋ قاجەت بولادى.

"مينيسترلىك ەلدەگى جانە الەمدەگى ەپيدەميولوگيالىق احۋالعا تۇراقتى مونيتورينگ جۇرگىزەدى، سونىڭ نەگىزىندە مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىمەن سىرقاتتانۋشىلىقتىڭ وسۋىنە دايىندىعىن ارتتىرۋ بويىنشا شارالار قابىلدانادى. دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى ەپيدەميانىڭ ستسەناريى بويىنشا جۇكتەمەنى جەڭە الادى. وسىعان بايلانىستى شەكتەۋ شارالارى جەرگىلىكتى جانە ەلدىك دەڭگەيدە دە، وڭىرلىك دەڭگەيدە دە سارالانعان تۇردە قابىلدانادى"، - دەدى مينيستر.

ونىڭ پىكىرىنشە، ۆاكتسيناتسيا قارقىنىن ارتتىرۋ شەكتەۋ شارالارىن ازايتۋعا جانە پاندەمياعا دەيىنگى كەزەڭدەگى قوعامعا ورالۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.