ءتۇرى: قالا مەن دالا گازەتى جانە استانا اقشامى گازەتى
جولدانعان ۋاقىتى: 10:30 - 2021/04/06
بۇگىن ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ وقىتۋشى-پروفەسسورلىق قۇرامى مەن قىزمەتكەرلەرى «سپۋتنيك V» ەكپەسىن قابىلداي باستادى.
قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ بارلىق ازاماتتاردى كوۆيدكە قارسى ەكپە سالدىرۋعا شاقىرىپ، بۇل ءبىزدىڭ ازاماتتىق پارىزىمىز ەكەنىن اتاپ وتكەن بولاتىن. قازۇۋ ءبىراۋىزدان مەملەكەت باسشىسىنىڭ ۇندەۋىن قىزۋ قولداپ، ەكپە سالدىرۋعا وڭ كوزقاراس تانىتتى. ەڭ العاش بولىپ ەكپە قابىلداعان ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ تۇلەكتەرى قاۋىمداستىعىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى كۇلعازيرا بالتاباەۆا: «ەكپە سالدىرۋ تۋرالى حابارلامانى وقىدىم دا ەش ويلانباستان مەنى تىزىمگە قوسۋىن سۇرادىم. ويتكەنى، بۇل دەرتتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن وتە قاجەتتى قادام. سوڭعى رەت تۇماۋعا قارسى ەكپە قابىلدادىم جانە بۇگىنگە دەيىن بۇل اۋرۋعا شالدىقپادىم. ءقازىر دە ەكپەگە دەگەن سەنىمىم مول. ءوزىم ءۇشىن عانا ەمەس، جاقىندارىم ءۇشىن دە بۇل وتە ماڭىزدى شەشىم» دەيدى.
مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قر جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، قازۇۋ-دىڭ ءبىرىنشى پرورەكتورى مىندەتىن اتقارۋشى قاناتبەك مۇقانوۆ بارشا قازاقستاندىقتاردى ەكپە سالدىرۋدان باس تارتپاۋعا شاقىردى. «بۇگىنگى كۇنى قوعامنىڭ پىكىرى ەكىگە ءبولىنىپ، ۆاكتسينا بىزگە كەرەك پە، جوق پا دەگەن ەكىۇداي ساۋال تۋىنداپ تۇر. ەكپەنى ءسوزسىز ەكتىرۋ كەرەك! بۇعان باسقا بالاما جوق. مەن مەديتسينا تاريحىنداعى نەبىر كەسەلدىڭ ەمىن تاپقان ەكپەلەردىڭ تيىمدىلىگى تۋرالى زەرتتەۋ جۇمىستارىن جاسادىم. ەكپە – مەديتسينا سالاسىنداعى وزىق يدەيالاردىڭ جەمىسى. ءقازىر الەۋمەتتىك جەلىلەردە چيپتەر تۋرالى جانە باسقا دا الىپقاشپا جالعان اقپارات ءورىپ ءجۇر. وعان سەنۋدىڭ قاجەتى جوق. ويتكەنى ۆاكتسينالىق ەكپە ادامزاتتى شەشەك، وبا جانە باسقا دا اۋىر پاندەميالاردان قۇتقارىپ قالدى جانە ونداي دەرت ۆاكتسيناتسيادان كەيىن قايتالانبادى. سوندىقتان مەن بارلىق ازاماتتاردى ەكپە جاساتۋعا شاقىرامىن! بۇل ماسەلەدە ەكى وي تۋىنداماعانى ابزال. مۇمكىن بولسا، ەكپە سالدىرعان دۇرىس. الدىمەن، وزىڭىزدەن بۇرىن، جاقىندارىڭىز بەن تۋىستارىڭىزدىڭ دەنساۋلىعىن ويلاۋىڭىز كەرەك. بۇگىندە وسىنداي ساۋالدار قوعامدا اسا وزەكتى بولىپ تۇر»– دەپ، بارلىق ارىپتەستەرىنە قولداۋ ءبىلدىردى قاناتبەك مۇقانوۆ.
قازۇۋ پرورەكتورى م.ا. مەحمەت ارسلان ەكپە سالدىرۋدىڭ قوعام الدىنداعى ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك ەكەنىن ايتادى. «مەن پرورەكتور رەتىندە قىزمەت بابىمەن ءجيى ءىس-ساپارلارعا بارامىن. ءارتۇرلى ءىس-شارالار بارىسىندا كوپتەگەن جاندارمەن كەزدەسەمىن. قىزمەت بابىنا بايلانىستى ءوزىمدى وزگەلەر ءۇشىن دە جاۋاپتى سەزىنەمىن. سوندىقتان، بىردەن ەكپە قابىلداۋعا شەشىم قابىلدادىم. ستۋدەنتتەردىڭ دە، وقىتۋشىلاردىڭ دا اماندىعى ءۇشىن بارلىعىمىز ەكپە الۋىمىز قاجەت. اسىرەسە ءبىلىم ورداسىندا بارىنشا جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنىپ، مەملەكەت تاراپىنان بەرىلگەن مۇمكىندىكتى دۇرىس پايدالانعان ءجون» دەگەن ويىمەن ءبولىستى.
قازۇۋ مەديتسينالىق ورتالىعىنا ازىرگە 50 ەكپە بەرىلگەن. كەلەسى لەككە 600 ەكپە بەرىلەتىن بولادى. ەرىكتىلەردى ەكپەمەن تولىق قامتۋ جوسپارلانىپ وتىر.
ايتا كەتەرلىگى، «سپۋتنيك V» – الەمدەگى العاش تىركەلگەن، تيىمدىلىگى 90%-دان اساتىن ءۇش ەكپەنىڭ ءبىرى. ونىڭ تيىمدىلىگى 91،6%-دى كورسەتكەن، بۇل مالىمەت 19 866 ەرىكتىگە سىناق جۇرگىزىلگەننەن كەيىن الىنعان. قازاقستان – بۇل ەكپەنى تىركەگەن الەمدەگى ء27-شى مەملەكەت. ەلىمىزدە 1 اقپاننان باستاپ ازاماتتارعا كورونوۆيرۋستىق ينفەكتسياعا قارسى ەكپە سالۋ باستالعان بولاتىن.
نيكولاي گامالەي اتىنداعى ەپيدەميولوگيا جانە ميكروبيولوگيا عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعى جاساعان گام-كوۆيد-ۆاك نەمەسە «سپۋتنيك V» ۆاكتسيناسى يممۋندىق رەاكتسياسىن كۇشەيتۋ ءۇشىن 3 اپتا ارالىعىمەن ەكى رەت سالىنادى. ءبىرىنشى ۆاكتسينامەن 26 ادەنوۆيرۋس سەروتيپىنە نەگىزدەلگەن ۆاكتسينا، ال ەكىنشىسىمەن 5 سەروتيپ ەنگىزىلەدى. ەكپە سالۋ ەرىكتى تۇردە جۇرگىزىلەدى. ءاربىر ازامات تاڭداۋ قۇقىعىنا يە. ەرىكتى تۇردە شەشىم قابىلداپ، الدىن الۋ ءۇشىن ارەكەت جاساۋ قازىرگى تاڭدا اۋرۋدان قۇتىلۋدىڭ جالعىز جولى بولىپ ءتابىلادى.
ال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى
تاعى وقىڭىز:
