شىن مانىندە حالىق كومپوزيتورىنا اينالعان ءشامشى قالداياقوۆتىڭ ومىردەن وتكەنىنە 29 جىل بولدى. كوزى تىرىسىندە-اق اندەرى بايتاق دالامىز­دى شارلاپ كەتىپ، «قازاق ءۆالسىنىڭ كورولى» اتانعان ءشامشىنىڭ ءدام-تۇزى 1992 جىلدىڭ 29 اقپانىندا تاۋسىلدى. بۇل قازاق ۇعىمىنداعى «كىبىسە جىلى» ەدى. بيىل ولاي ەمەس، اقپاندى 28 كۇنمەن ءتامامداپ، ەرتەڭىنە كوكتەمدى قارسى الدىق. نۇر-سۇلتان قالاسى اكىمدىگىنە قاراستى مۋزىكالىق جاس كورەرمەن تەاترىنىڭ ء«شامشى» ميۋزيكلىنىڭ پرەمەراسى ءدال وسى ۇلى كومپوزيتور دۇنيەدەن وزعان كۇنگە سايكەس كەلدى.

جازۋشى-دراماتۋرگ ءمادينا وماروۆانىڭ قالامىنان تۋىپ، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى اسحات ماەميروۆ قويعان جاڭا تۋىندى ءۇش كۇن بويى ءجۇردى. پرەمەرا العىس ايتۋ كۇنىنە ءدوپ كەلگەندىكتەن، تەاتر ۇجىمى قوعامدا پايدالى ءارى يگى ىسپەن اينالىسىپ جۇرگەن ۆولونتەرلەردىڭ ەڭبەگىن ەلەۋدى ءجون كورىپ، سپەكتاكلگە ەلوردامىزدىڭ 30-عا جۋىق جاس ەرىكتىلەرى ارنايى شاقىرىلدى.
جالپى وسى كۇنگە دەيىن ء«شامشى» تۋرالى بىرنەشە سپەكتاكل قويىلىپ، دەرەكتى فيلم، تەلەحيكايا ءتۇسىرىلدى. كومپوزيتور ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان كىتاپتار جارىق كوردى. ميۋزيكلدىڭ قويۋشى رەجيسسەرى اسحات ­ماەميروۆتىڭ ايتۋىنشا، جاڭا تۋىندى تانىمدىق سيپاتتا، كومپوزيتور بەينەسىن جاس بۋىنعا تانىتۋ ماقساتىندا ساحناعا جول تارتتى.
قويىلىم بەلگىلى تۇلعانىڭ كۇرەسكەرلىك، عاشىقتىق جانە كومپوزيتورلىق قىرلارىن اشۋعا باعىتتالدى. سونىڭ ىشىندە كۇرەسكەر ءشامشىنىڭ بەينەسىن امان عۇماروۆ، كومپوزيتور ءشامشىنى – سۇلتان كەڭشىلىك، عاشىق ءشامشىنى – سالامات مۇقاشەۆ سومدادى. ميۋزيكل اۆتورلارى تۋىندىنى ايگىلى كومپوزيتوردىڭ تۋعانىنان باستاپ، حرونولوگيا­لىق تارتىپپەن قۇردى. ءبىراق، ىزدەنىستەرى از بولىپ قالعان سياقتى. «قايران ءشامشى» دەرەكتى فيلمىندە كومپوزيتوردىڭ «وتىراردا ارىستان باب تۋعان، ۇلى ءال-فارابي تۋعان، ءشامشى قالداياقوۆ تۋعان دەپ مەن ازىلدەپ ايتامىن» دەپ ءوز اۋزىمەن ايتىلاتىن كورىنىس بار. سپەكتاكلگە وسىنى قوسسا، اسەرلىرەك بولار ەدى دەپ ەسەپتەيمىز. ءشامشىنىڭ مەكتەپتەن كەيىن كاپلانبەكتەگى زووۆەتەرينارلىق تەحنيكۋمدا وقىعانى دا تاريحتان بەلگىلى. الايدا اۆتورلار ونى بىردەن كونسەرۆاتورياعا وقۋعا اتتاندىرىپ جىبەرگەن. ميۋزيكلدە وقيعالار اراسىنداعى بايلانىستىڭ السىزدىگىن دە بايقادىق. كورىنىس­تەر بىردەن ەكىنشىگە سەكىرىپ، جۇيە­سىزدىك ورىن العان.
شىندىعىن ايتقاندا، قازىرگى بەلگىلى، بەلدى رەجيسسەرلەردىڭ ءبىرى اسحات ماەميروۆتان مۇنداي كەم­شىلىكتەردى كۇتپەگەن ەدىك. سپەكتاكل اسىعىس ساحنالانعان سەكىلدى. جەكە ءوزىمىز سپەكتاكلدى، سونىڭ ىشىندە ميۋزيكلدى ەمەس، كادىمگى كونتسەرت كورگەندەي بولدىق. بۇل تۇرعىدان تەاتردىڭ كامەرالىق وركەسترىنىڭ ەڭبەگىن، اكتەرلەردىڭ انشىلىك ونەرىن ەرەكشە اتاپ وتۋگە ءتيىستىمىز. وسى جاعىنان ەش ءمىن كورگەن جوقپىز. قويى­لىمدى كوركەمدەگەن «جان اعا»، «ارىس جاعاسىندا»، ء«انىم سەن ەدىڭ»، «قايىقتا»، ء«ومىر وزەن»، «باقىت قۇشاعىندا»، «ساعىنىشىم مەنىڭ»، «قۋانىش ءۆالسى»، «اق ماڭدايلىم»، «سىعان سەرەناداسى»، «اقان سەرى»، «انا تۋرالى جىر»، بارلىعى 15-كە جۋىق ءان اسەرلى شىقتى.
ميۋزيكلدە مۇقاعالي ماقاتاەۆ، جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ، تولەگەن ايبەرگەنوۆ سىندى اسا كورنەكتى اقىنداردىڭ، كومپوزيتور ءابىلاحات ەسپاەۆتىڭ، ايگىلى ءانشى روزا ­باعلانوۆانىڭ، ءشامشى ءپىر تۇتقان حالىق كومپوزيتورى اقان سەرى قورامساۇلىنىڭ بەينەلەرى دە كورىنەدى. نيەت دۇرىس، ءبىراق ولاردى بىردەن تانۋ مۇمكىن ەمەس. بۇل كەيىپكەرلەر بەينەسىن كۇشەيتۋ كەرەك دەپ ويلايمىز.
كەزىندە ء«شامشى قازاق مۋزىكاسىن ورىستاندىرىپ جىبەردى» دەگەن پىكىردى ەستىگەنبىز. ال شىن مانىندە ءشامشى قالداياقوۆ وسى اقان سەرى، ەستاي بەركىمبايۇلى سياقتى حالىق كومپوزيتورلارىنىڭ شىعارماشىلىعىنان ءنار العان. بۇل ونىڭ «ەستايدىڭ «قورلانى» سياقتى ءبىر ءان جازا المادىم» دەگەن وكىنىشىنەن بىلىنەدى. مىنە، وسى مىسال كومپوزيتور شىعارماشىلىعى ۇلتتىق قايناردان تامىر تارتاتىنىن دالەلدەيدى. سپەكتاكلدە وسىنى دا ەسكەرۋ كەرەك ەدى.
تۇيىندەپ ايتقاندا، ء«شامشى» ميۋزيكلىنىڭ جەتىلدىرەتىن وسىنداي تۇستارى بار. بۇل سۋبەكتيۆتى پىكىرىم دە بولۋى مۇمكىن. ءبىراق ءشامشى بارلىق جاعىنان، ءار قىرىنان جارقىراپ كورىنۋى ءۇشىن اۆتورلارعا ءالى دە ەڭبەكتەنۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن.